Κυριακή 15 Μαΐου 2011

16 ΜΑΙΟΥ 1911: ΥΨΩΝΕΤΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΗΜΑΙΑ ΣΤΟ ΘΩΡΗΚΤΟ ''ΑΒΕΡΩΦ''

Το 1907, μόλις 10 χρόνια από τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 που ξέσπασε με αφορμή το Κρητικό ζήτημα, η Ελλάδα έχει ένα αποδεκατισμένο Πολεμικό Ναυτικό. Όλα και όλα τρία γαλλικά θωρηκτά που είχαν κατασκευαστεί το 1889 και λίγα απαρχαιωμένα τορπιλοβόλα υπηρετούσαν ένα στόλο που η ανάγκη να ενισχυθεί και να εκσυγχρονιστεί ήταν φανερή σε όλους. Πράγματι το 1908 Γερμανοί και Άγγλοι κατασκευαστές ναυπηγούν από τέσσερα αντιτορπιλικά, ενώ ένα τυχαίο γεγονός και η διαθήκη του  ευεργέτη Γεωργίου
Αβέρωφ οδηγούν στην απόκτηση της Δόξας του Πολεμικού Ναυτικού, του θωρηκτού-καταδρομικού «Γ. Αβέρωφ». Το πλοίο κατασκευαζόταν στην Ιταλία στα Ναυπηγεία Ορλάντο στο Λιβόρνο έπειτα από παραγγελία του Πολεμικού Ναυτικού της Ιταλίας που όμως απέσυρε την εντολή του λίγο πριν από την ολοκλήρωση του πλοίου. Εκείνη ακριβώς την περίοδο η ελληνική κυβέρνηση αναζητούσε ένα πλοίο του τύπου και έτσι η κυβέρνηση Μαυρομιχάλη εκμεταλλευόμενη το γεγονός και τη δυνατότητα που της έδινε η ευεργεσία του Γ. Αβέρωφ να καταβάλει ως προκαταβολή το 1/3 της αξίας του πλοίου προχώρησε στην απόκτηση του θωρηκτού για την αποπληρωμή του οποίου συνέβαλε το Ταμείο Εθνικού Στόλου αλλά και δάνειο που πήρε η Ελλάδα.

Το πλοίο αποτελεί ένα τεχνολογικό θαύμα της εποχής με ισχύ πυρός από τα αγγλικά πυροβόλα 190 και 234 χιλιοστών τύπου ARMSTRONG, κινητήρες ιταλικής κατασκευής 19.000 ίππων (2 συγκροτήματα τετρακύλινδρων παλινδρομικών μηχανών), γερμανικές γεννήτριες και γαλλικούς, 22 τον αριθμό, υδραυλωτούς λέβητες τύπου Belleville. Η μέγιστη ταχύτητα του 10.200 τόνων θωρηκτού φτάνει τους 23 κόμβους και με βάση τις τελευταίες εγγραφές η μέγιστη ακτίνα ενέργειας φτάνει τα 2.480 ναυτικά μίλια.
Τελικά το πλοίο, που καθελκύστηκε στις 12 Μαρτίου 1910, έφτασε στο Φάληρο περίπου ενάμιση χρόνο αργότερα, όπου το πλήθος υποδέχθηκε το καμάρι του στόλου στις 11 Σεπτεμβρίου 1911. Το επιβλητικό πλοίο με τα 140 μέτρα μήκος και τα 21 πλάτος, που δύναται να μεταφέρει 1.200 άτομα πλήρωμα σε καιρό πολέμου (670 σε ειρήνη), έγινε το μοναδικό θέμα συζήτησης, ενώ το ερώτημα για τις δυνατότητές του στη μάχη θα απαντηθεί με τον καλύτερο τρόπο στις Ναυμαχίες του Α’ Βαλκανικού πολέμου.
Το «Γ. Αβέρωφ» υπό το ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη απέπλευσε με προορισμό τα Δαρδανέλια τον Οκτώβριο του 1912 και ετέθη επικεφαλής του Στόλου του Αιγαίου. Θυμίζουμε πως ο ηλικίας τότε 57 ετών πλοίαρχος Κουντουριώτης φαινόταν ότι συγκέντρωνε όλα τα ηγετικά χαρίσματα για να οδηγήσει το Στόλο στη νίκη και ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος του ανέθεσε την αρχηγία, προάγοντάς τον σε υποναύαρχο, όπως αναφέρει σε σχετικό του σημείωμα το Πολεμικό Ναυτικό, που εξηγεί πως «το σχέδιο του Ναυτικού για την περίπτωση πολέμου με την Τουρκία ήταν ο αποκλεισμός του Τουρκικού Στόλου στα Δαρδανέλια. Ο Κουντουριώτης κατάλαβε ότι για να είναι ο αποκλεισμός αποτελεσματικός θα έπρεπε η βάση του ελληνικού Στόλου να βρίσκεται κοντά στα Στενά, πράγμα που δεν ίσχυε για τη βάση των Ωρεών, στη Βόρειο Εύβοια, που είχε επιλεγεί αρχικά. Αλλάζοντας τα σχέδια του Επιτελείου, αποφάσισε πως ο όρμος του Μούδρου στη Λήμνο θα ήταν το ιδανικό μέρος για την περίσταση». Οι επιτυχίες του γράφονται με χρυσά γράμματα στην Ιστορία και συγκινούν του Έλληνες που διαβάζουν για τις διαδοχικές νίκες του θωρηκτού που καταλαμβάνει τη Λήμνο (στον όρμο του Μούδρου εγκαταστάθηκε το προχωρημένο αγκυροβόλιο του Στόλου), έφτασε νικηφόρα στο Άγιο Όρος και συνέχισε νικηφόρα στις ναυμαχίες των νησιών του βορείου και ανατολικού Αιγαίου (Θάσος, Σαμοθράκη, Ίμβρος, Τένεδος, Άγ. Ευστράτιος, Μυτιλήνη, Χίος). Στη σύγκρουση με τον τουρκικό Στόλο ο Ναύαρχος Π. Κουντουριώτης εξέπεμψε το ιστορικό σήμα: «Με τη δύναμιν του Θεού και τας ευχάς του Βασιλέως μας και εν ονόματι του Δικαίου πλέω μεθ’ ορμής ακαθέκτου και με πεποίθησιν προς την νίκην εναντίον του εχθρού του Γένους».
Μετά τις ναυμαχίες της Έλλης και της Λήμνου οι Τούρκοι εγκαταλείπουν οριστικά τις σκέψεις για έξοδο στο Αιγαίο. Το θωρηκτό θα ακολουθήσει τον ένδοξο δρόμο του και στο τέλος του Α’ Παγκόσμιου θα βρεθεί με υψωμένη τη γαλανόλευκη στην Κωνσταντινούπολη! Το πλοίο όμως θα ξαναβρεθεί στα Μικρασιατικά παράλια με μία άλλου τύπου αποστολή στην καταστροφή του ’22. Το «Γ. Αβέρωφ» αυτήν τη φορά θα μεταφέρει στην πατρίδα τους ξεριζωμένους Έλληνες και στρατεύματα πίσω στην Ελλάδα. Το τέλος όμως του πλοίου δεν θα γραφτεί με μελανές σελίδες. Στο Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο το θωρηκτό αποδημεί στην Αλεξάνδρεια μαζί με τον υπόλοιπο Στόλο, και από εκεί στη μακρινή Βομβάη όπου και περιπολεί στον Ινδικό Ωκεανό! Έχει προηγηθεί η ιστορική ανταλλαγή τηλεγραφημάτων ανάμεσα στο πλοίο και το ΓΕΝ, αφού με σήμα του αρχηγείου στις 18/4/1941 διατάχθηκε η βύθισή του έξω από την Ψυττάλεια! Το πλήρωμα αντέδρασε όμως (μνημονεύονται μάλιστα ο πλωτάρχης Δαμηλάτης και ο Αρχιμανδρίτης Παπανικολόπουλος). Το πλήρωμα με σήμα του απαντά «Άπαντες επί του πλοίου επιθυμούσι συνέχισιν πλοίου. Παρακαλώ επιτρέψατε». Το αρχηγείο ανταπαντά τότε πως η καταστροφή του πλοίου είναι βέβαιη και γι’ αυτό ζητά να αγκυροβολήσουν και να ομονοήσουν, το πλοίο όμως αποπλέει υπό τον πλωτάρχη Π. Δαμηλάτη στις 18/4/1941. Ο Α/ΓΕΝ στέλνει τότε το ακόλουθο σήμα: «Ο Θεός μαζί σας…».
Το θωρηκτό «Γ. Αβέρωφ» θα επιστρέψει στην Ελλάδα στις 17 Οκτωβρίου 1944. Ο κόσμος, συγκινημένος στην προβλήτα, βλέπει στο κατάστρωμα την ελληνική κυβέρνηση. Και αυτό το ταξίδι όμως είχε τη δική του ιστορία. Θυμίζουμε πως πλοία του Στόλου στην Αλεξάνδρεια και το Πορτ Σάιντ είχαν καταληφθεί από μερίδα πληρωμάτων τους. Με τη μορφή λαϊκών επιτροπών, τα πληρώματα αυτά ζητούν τελεσίγραφα από την τότε εξόριστη στην Αίγυπτο ελληνική κυβέρνηση την αποδοχή διάφορων πολιτικών αιτημάτων. Το γεγονός αυτό θα καταστήσει το Στόλο αδρανή και σοβαρά προβλήματα θα δημιουργηθούν στη γενικότερη δράση των Συμμάχων στην περιοχή. Ο Άγγλος ναύαρχος θα απειλήσει να βυθίσει τον ελληνικό Στόλο αν δεν βρισκόταν άμεση λύση. Στη δύσκολη αυτή στιγμή, όπως αναφέρουν πηγές του Π.Ν., το Πολεμικό Ναυτικό θα αντιδράσει μόνο του. Κάτω από τη διοίκηση του Αρχηγού του, ναύαρχου Βούλγαρη, αγήματα εμβολής, αποτελούμενα από αξιωματικούς και πληρώματα του Στόλου, ανακαταλαμβάνουν στις 23 Απριλίου του 1944 τα πλοία στην Αλεξάνδρεια. Η τάξη αποκαθίσταται, αλλά ελληνικό αίμα θα χυθεί κι από τις δύο πλευρές.
Το θωρηκτό όμως είχε πλέον αρχίσει να γερνάει. Έτσι το 1952 παροπλίζεται και από το 1956 έως το 1983 βρίσκεται στον Πόρο. Ούτε ο χρόνος όμως κατάφερε να δαμάσει το Θ/Κ «Αβέρωφ» και να θαμπώσει τη λάμψη του. Το ιστορικό πλοίο θα ρυμουλκηθεί ένα χρόνο αργότερα, το 1984, στο Φάληρο. Κοντά στο σημείο όπου έγραψε ιστορικές σελίδες και θα δέσει για να αρχίσουν οι εργασίες αποκατάστασης του πλοίου και του οπλισμού του που συνολικά πλέον περιλαμβάνει 2 δίδυμους πύργους ARMSTRONG των 234 mm, 2 δίδυμους πύργους ARMSTRONG των 190 mm, 8 πυροβόλα των 76 mm, 4 αντιαεροπορικά των 76 mm, 6 αντιαεροπορικά των 37 mm και 3 τορπιλοσωλήνες.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου