Ο τόπος είχε τότε ανάγκη όχι μόνο από τη σταθερότητα, αλλά και από μια πολιτική ειρήνη, που να συνδυαζόταν από αλλαγές.
Η οκταετία της ΕΡΕ και του Κωνσταντίνου Καραμανλή είχε τερματιστεί πλέον και μαζί της τα δύο πολύ κρίσιμα -πολιτικά- χρόνια με τον πρώτο «Ανένδοτο» και τη δολοφονία του βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη.
Ακόμα και το Παλάτι είχε αποφασίσει να μην κινείται στο καθιερωμένο για εκείνο πολιτικό πλαίσιο. Ο Καραμανλής είχε εγκατασταθεί πλέον στην αλλοδαπή και τα Ανάκτορα δεν έδειχναν καμία διάθεση να υιοθετήσουν την ορφανή πλέον ΕΡΕ. Σ’ ένα βαθμό, δε, ευνοούσαν και την άνοδο της Ένωσης Κέντρου στην εξουσία.
Κι αν ο αρχηγός του κόμματος αυτού, ο Γεώργιος
Παπανδρέου, δεν ήταν και το πιο προσφιλές τους πολιτικό
πρόσωπο, δεν συνέβαινε το ίδιο με τον «υπαρχηγό» Σοφοκλή Βενιζέλο. Οι αμέσως προηγούμενες εκλογές είχαν διενεργηθεί στις 3 Νοεμβρίου 1963 και είχαν δώσει ισχυρό ποσοστό (42,04%), αλλά όχι και αυτοδύναμη κοινοβουλευτική πλειοψηφία στην Ένωση Κέντρου. Οι 138 έδρες δεν αρκούσαν και χρειάστηκε η ψήφος ανοχής των 28 βουλευτών της ΕΔΑ για να γίνει πρωθυπουργός ο Γεώργιος Παπανδρέου (με τον Σοφ. Βενιζέλο αντιπρόεδρο της κυβέρνησής του). Ο «Γέρος» –παίρνοντας την εντολή-εύνοια του Παλατιού (αφού το τελευταίο είχε το συνταγματικό δικαίωμα να προκηρύξει άμεσα νέες εκλογές)– σχημάτισε μια κυβέρνηση περιορισμένης χρονικής διάρκειας. Μια κυβέρνηση με ζωή τριών εβδομάδων, που όμως πρόλαβε να πάρει κάποια φιλολαϊκά μέτρα και να ικανοποιήσει χρονίζοντα κλαδικά αιτήματα.
Έτσι, στις 30 Νοεμβρίου 1963 σχημάτισε υπηρεσιακή κυβέρνηση ο υποδιοικητής της Εθνικής Τράπεζας Ιωάννης Παρασκευόπουλος.
Στην προεκλογική περίοδο (7 Φεβρουαρίου) έφυγε ξαφνικά από τη ζωή ο Σοφ. Βενιζέλος. Όμως, ο ρόλος τού υπ’ αριθμόν δύο στην κομματική ιεραρχία κάθε άλλο παρά κενός θα έμενε.
Ήδη είχε καταθέσει την υποψηφιότητά του για πρώτη φορά στην εκλογική περιφέρεια Αχαΐας ο γιος του αρχηγού Ανδρέας Παπανδρέου, ενώ για την προσωπική ανέλιξή του ενδιαφερόταν έντονα ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ο οποίος μετρούσε ήδη 20 χρόνια στα κοινοβουλευτικά έδρανα και θεωρούσε εαυτόν πολιτικό κληρονόμο του συντοπίτη του Σοφ. Βενιζέλου.
Παράλληλα, στις τάξεις του κόμματος υπήρχαν στελέχη (Στέφανος Στεφανόπουλος, Ηλίας Τσιριμώκος, Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας, Σάββας Παπαπολίτης) που βρίσκονταν πάρα πολλά χρόνια στην πολιτική και είχαν διατελέσει πρωτοκλασάτοι υπουργοί, ακόμα και αρχηγοί μικρών κομμάτων.
Σε αυτό το μάλλον ετερόκλητο πολιτικό σχήμα, όπως ήταν η Ένωση Κέντρου, η μάχη των επιγόνων είχε ξεκινήσει. Ο αρχηγός φαινόταν ισχυρός, αλλά συμπλήρωνε το 76ο έτος της ηλικίας του.
Ο θάνατος του μάλλον κεντροδεξιού Βενιζέλου και η βαρύτατη ασθένεια του βασιλέως Παύλου (ο οποίος τελικά εξέπνευσε στις 6 Μαρτίου) προϊδέαζε κρίση στις σχέσεις Αυλής-Κέντρου. Στη θέση του έμπειρου Παύλου ανέβηκε στο θρόνο ο 24χρονος Κωνσταντίνος, ενώ η είσοδος του Ανδρέα στις τάξεις της Ένωσης Κέντρου προσέδωσε στο κόμμα κεντροαριστερά χαρακτηριστικά. Αυτά στην πορεία έπαιξαν μεγάλο ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις.
Η Ένωση Κέντρου μπορεί να έχασε τον Βενιζέλο, αλλά βάδιζε με ταχύτατους ρυθμούς για την αυτοδύναμη εξουσία. Η ΕΡΕ κατέβαινε στις εκλογές χωρίς το φυσικό αρχηγό της. Με δική του επιθυμία τον είχε διαδεχθεί ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο οποίος, σε μια προσπάθεια να περισώσει εκλογικά ό,τι μπορούσε, συνασπίστηκε με το Κόμμα Προοδευτικών του Σπύρου Μαρκεζίνη. Η ΕΡΕ στις 3 Νοεμβρίου είχε λάβει το 39,37% των εγκύρων ψηφοδελτίων και οι Προοδευτικοί το 3,73%. Όμως, οι κάλπες, όπως περίτρανα αποδείχθηκε στη συνέχεια, δεν είναι μαθηματικά. Δεν αθροίζουν ποσοστά, έστω κι αν στήνονται μόλις δυόμισι μήνες αργότερα από την αμέσως προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση…
Ο «Γέρος», είχε που είχε τον αέρα του νικητή, έλαβε κι ένα πολιτικό δώρο από την Αριστερά (η οποία δεν κατέβασε συνδυασμούς σε άγονες για την ΕΔΑ εκλογικές περιφέρειες) και (ούτε λίγο ούτε πολύ) σάρωσε. Συγκέντρωσε ποσοστό 52,72% (!) και 171 έδρες, έναντι 35,26% και 107 βουλευτών του συνασπισμού ΕΡΕ-Κόμματος Προοδευτικών. Ακολούθησε με 11,8% (κατά 2,54% χαμηλότερο σε σχέση με το Νοέμβριο) και 22 έδρες η ΕΔΑ. Δύο ημέρες αργότερα, στα ανάκτορα του Τατοΐου, λόγω της ασθένειας του βασιλέως, ο Γεώργιος Παπανδρέου ορκίστηκε πρωθυπουργός. Σχημάτισε την πιο λαοπρόβλητη κυβέρνηση, τουλάχιστον της μεταπολεμικής περιόδου, η οποία όμως δεν ευτύχησε να έχει καν ενάμιση χρόνο ζωής…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου