43 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΤΟΥ ΚΚΕ

Συγκέντρωση του ΚΚΕ Εσωτερικού στη Νέα Σμύρνη

'' Ηταν   τέτοιες   μέρες,   πρώτο   δεκαπενθήμερο του Φεβρουαρίου του 1968, που έγινε η 12η Ολομέλεια της Κ.Ε. του ΚΚΕ στη Βουδαπέστη. Στην Ελλάδα σε δύο μήνες έκλεινε ένα χρόνο η δικτατορία της 21ης Απριλίου 1967, ενώ η Ουγγαρία ήταν σοσιαλιστική και ανήκε στο «στρατόπεδο των ανατολικών χωρών». Η Ολομέλεια έκλεισε με το σχίσμα και τη μεγάλη διάσπαση.
Η μια πλευρά ήταν το ΚΚΕ και η άλλη αυτή που συντάχθηκε στην πορεία με το Γραφείο
Εσωτερικού του ΚΚΕ, που υπήρχε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα εν παρανομία μέσα στους κόλπους της ΕΔΑ. Η δεύτερη πλευρά ήταν αυτή που στην αρχή ήταν γνωστή ως ΚΚΕ (εσ.) -σε παρένθεση- και στη συνέχεια ονομάστηκε ΚΚΕ εσωτερικού.
Η πρώτη αποκαλούσε τη δεύτερη «αναθεωρητές» και η δεύτερη την πρώτη «δωδεκατικούς» (από τη 12η Ολομέλεια). Και οι δύο διεκδικούσαν το όνομα και την ιστορία του ΚΚΕ. Η πρώτη ήταν ταγμένη σαφώς με το ΚΚΣΕ στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, ενώ η δεύτερη το αμφισβητούσε. Η δεύτερη αναδείκνυε, στην πορεία, τη σημασία της δημοκρατίας και παρουσίαζε τον δημοκρατικό δρόμο για τον σοσιαλισμό, ενώ η πρώτη επέμενε εξ αρχής και στην πορεία στην καθαρότητα της φυσιογνωμίας του κόμματος και πώς αυτή θα αναδειχθεί.
Η διάσπαση επεκτάθηκε και στην Ελλάδα, στις αντιδικτατορικές οργανώσεις του χώρου και στις φυλακές και τις εξορίες. Οι συνέπειες ήταν οδυνηρές και τραυματικές παντού, ακόμα και στις σχέσεις όχι μόνο μεταξύ συντρόφων αλλά και στις ίδιες τις οικογένειες. Η πλευρά του «Εσωτερικού» ήταν η Ανανεωτική Αριστερά και η άλλη ήταν η παραδοσιακή, ενώ προέκυψαν και άλλες ομάδες αμφισβήτησης και των δύο, με μεγαλύτερη κριτική προς τους «δωδεκατικούς», οι οποίοι αυτοπροσδιορίζονταν ως «το κόμμα».
Με την πτώση της δικτατορίας η ανανεωτική πλευρά επιλέγει τον τίτλο ΚΚΕ εσωτερικού, ενώ η άλλη το ΚΚΕ. Στις συνθήκες της εποχής, το καλοκαίρι του 1974, ίσως ο τίτλος να έπαιξε καθοριστικό παράγοντα στην εξέλιξη. Κι ενδεχομένως να ήταν διαφορετική η εξέλιξη, αν η πρώτη επέλεγε τον τίτλο ΚΚΕ κι έσπευδε πρώτη να τον κατοχυρώσει. Ο κόσμος αυτό ήξερε και ήταν συνυφασμένος με την Ιστορία και, κυρίως, την Εθνική Αντίσταση. Παράλληλα, υπάρχει και η ΕΔΑ, η οποία όμως βρέθηκε σε ήσσονα θέση στην απήχηση που είχε στον κόσμο από τον «όγκο», την προπαγάνδα του ΚΚΕ, αλλά και τον «πόλεμο» που έκανε με διάφορους τρόπους το ΚΚΕ προς τους αντιπάλους του, ΚΚΕ εσωτερικού και ΕΔΑ.
Παρ' όλα αυτά, τα τρία κόμματα εμφανίστηκαν μαζί στις πρώτες εκλογές μετά τη δικτατορία στις 17 Νοεμβρίου 1974, με την «Ενωμένη Αριστερά», η οποία συγκέντρωσε 9,47% και εξέλεξε 8 βουλευτές. Τη μερίδα του λέοντος είχε το ΚΚΕ με 5, ενώ το ΚΚΕ εσωτερικού 2 και η ΕΔΑ 1.
Εκτοτε το ΚΚΕ παρέμεινε μια σταθερή, σχετικά, πολιτική δύναμη, με συνεχή εκπροσώπηση στη Βουλή και στην Ευρωβουλή. Το ΚΚΕ εσωτερικού είχε δύσκολη πορεία, με μικρά ποσοστά στις εκλογές, το 1981 δεν μπήκε στη Βουλή, ενώ στις ευρωεκλογές η απήχησή του ήταν μάλλον εντυπωσιακή και πάντοτε εκλεγόταν ευρωβουλευτής του. Κατόρθωσε να επιβιώσει και να σταθεί στα πόδια του, παρά τις περιπέτειες. Αυτό δείχνει ότι η πολιτική του, οι ιδέες του, η προοπτική του περνούσαν στον κόσμο, ήταν σταθερή αξία στον χρόνο, έστω και με μικρή ανταπόκριση στα εκλογικά αποτελέσματα. Ο κόσμος της Κομμουνιστικής Αριστεράς παρέμενε διασπασμένος. Το ΚΚΕ εσωτερικού παρέμεινε ώς το 1987 οπότε κι μετεξελίχθηκε στην ΕΑΡ (Ελληνική Αριστερά)''    (Απόσπασμα   απόκείμενο του ΝΙΚΟΥ ΚΙΑΟΥ, στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ της 7ης Φεβρουαρίου 2008)