ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ



Ο ίδιος στο κέντρο και αριστερά ο Π. Λυκουρέζος

 Γόνος εύπορης οικογένειας από τη Σαντορίνη, ο ίδιος είχε αποφασίσει από νωρίς να ασχοληθεί με την ενεργό πολιτική. Άνοιγαν σχετικά εύκολα για εκείνον οι θύρες της πολιτικής, κοινωνικής και αριστοκρατικής Αθήνας.
Πολύ νέος, σε ηλικία μόλις 27 ετών, έγινε νομικός σύμβουλος του βασιλέως Γεωργίου Β’, ενώ δύο χρόνια αργότερα ανέλαβε τον ίδιο ρόλο και δίπλα στον Αρχιεπίσκοπο Χρύσανθο.
Ο πόλεμος, η κατοχή και το πρώτο διάστημα της απελευθέρωσης μπορεί να σταμάτησαν προσωρινά την είσοδό του στην ενεργό πολιτική αλλά τον εφοδίασαν με εμπειρίες. Η Αθήνα της Απελευθέρωσης στηνόταν σε νέο σκηνικό: Ο Χρύσανθος είχε εκπέσει του θρόνου του, ενώ

ο Γεώργιος Β’ βρισκόταν ακόμα στην Αγγλία. Η βασιλεία υπήρχε, με τον νέο Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό να ασκεί καθήκοντα αντιβασιλέως.
Η δικτατορία του Μεταξά και η «παλιννόστηση» του στέμματος που είχαν προηγηθεί είχαν εμφανίσει σημάδια διχασμού στο λαό και για το λόγο αυτόν οι «σύμμαχοι» της Ελλάδας (Μεγάλη Βρετανία και
Ηνωμένες Πολιτείες) προωθούσαν για λόγους εσωτερικής ηρεμίας -και κατευνασμού της Αριστεράς- κεντρώους ηγέτες σε «πρώτο ρόλο». Στο πλαίσιο αυτό δεν έδιναν τη συγκατάθεσή τους για την επιστροφή του Γεωργίου Β’ (παρά μόνο με δημοψήφισμα), ενώ συνομιλούσαν ιδιαίτερα με τον κεντρώο Δαμασκηνό, ο οποίος είχε ανέβει στο θρόνο το 1941 επί γερμανικής κατοχής κι αφού είχε ληφθεί ως κανονική η (από το 1938) εκλογή του, με διαφορά μίας ψήφου από τον δεύτερο Χρύσανθο.
Κεντρώοι ήταν και οι περισσότεροι πρωθυπουργοί (ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο Νικόλαος Πλαστήρας, ο ίδιος ο αντιβασιλεύς αρχιεπίσκοπος, ο ναύαρχος Πέτρος Βούλγαρης και ο Θεμιστοκλής Σοφούλης) από την απελευθέρωση και μέχρι τις βουλευτικές εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946. Ακόμα και ο ένας πολιτικός που είχε καταβολές στο συντηρητικό χώρο και σχημάτισε μια βραχύβια κυβέρνηση στο διάστημα αυτό (ο αρχηγός του Εθνικού Ενωτικού Κόμματος Παναγιώτης Κανελλόπουλος) είχε πολιτογραφηθεί στο ανανεωτικό ρεύμα της Δεξιάς, πιο κοντά στις κεντρώες δυνάμεις παρά στο Λαϊκό Κόμμα που αποτελούσε την κύρια συνιστώσα της Δεξιάς και του φιλοβασιλικού χώρου.
Ο διπλός ρόλος του Σπύρου Μαρκεζίνη, ανθρώπου του Χρύσανθου και του Γεωργίου Β’, του έδινε τη δυνατότητα να προχωρεί σε απευθείας διαπραγματεύσεις για λογαριασμό τους, χωρίς να έχει την ανάγκη ουδενός οργανωτικού δεσμού με το Λαϊκό Κόμμα. Η κατάσταση αυτή του έδωσε επίσης τη δυνατότητα να λειτουργεί «με λυμένα τα χέρια» και να προετοιμάζει το πολιτικό του μέλλον.Και οι «σύμμαχοι», οι οποίοι βρίσκονταν πλέον σε ανοιχτή κόντρα με το ΚΚΕ και τις υπόλοιπες ΕΑΜογενείς δυνάμεις, επιθυμούσαν η Ελλάδα να αποκτήσει μια σταθερή κυβέρνηση, η οποία (φυσικά, να ήταν της επιρροής τους) να προέκυπτε από εκλογές.
Ο Μαρκεζίνης αλλά και άλλοι εκκολαπτόμενοι πολιτικοί της γενιάς του, οραματίζονταν το αύριο με νέους όρους, μακριά από τους παραδοσιακούς σχηματισμούς του παρελθόντος. Ήθελαν να λειτουργήσουν στο πλαίσιο της αστικής τάξης αλλά χωρίς αγκυλώσεις. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι δεκατρία χρόνια αργότερα από την περίοδο που αναφερόμαστε (1946) ο ίδιος, ως αρχηγός του Κόμματος Προοδευτικών (το οποίο ήταν πολιτογραφημένο στο χώρο της Κεντροδεξιάς, αν όχι αμιγώς σε εκείνον της ριζοσπαστικής Δεξιάς) επισκέφτηκε τη Σοβιετική Ένωση. Κάτι πρωτόγνωρο για έναν πολιτικό του συγκεκριμένου χώρου. Κάτι που, σε υψηλό επίπεδο, η τότε κυβέρνηση της ΕΡΕ δεν διανοείτο να πράξει.
Στις αρχές του 1946 είχε ήδη αποφασιστεί η διενέργεια εκλογών, των πρώτων έπειτα από δέκα (και πλέον) χρόνια. Η Αριστερά προσανατολιζόταν προς την αποχή. Η εξέλιξη αυτή έδινε την ευκαιρία για τη δημιουργία νέων πολιτικών σχημάτων, αφού η αποχή (με βάση τις ποικίλες εκτιμήσεις της εποχής) προσέθετε ένα ποσοστό 15-35% (που θα ελάμβαναν τα ΕΑΜογενή κόμματα) στις άλλες δυνάμεις.
Ο Σπύρος Μαρκεζίνης είχε αποφασίσει να πολιτευτεί και γι’ αυτό παραιτήθηκε από τη θέση του νομικού συμβούλου του Βασιλέως. Όμως, παρότι συζήτησε ευρέως το ενδεχόμενο σύστασης νέου πολιτικού φορέα, δεν προχώρησε σε αυτό το βήμα. Ούτε εντάχθηκε στο Λαϊκό Κόμμα. Συνεργάστηκε μαζί του στο πλαίσιο της Ηνωμένης Παρατάξεως Εθνικοφρόνων και εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Κυκλάδων, ως ανεξάρτητος που λειτουργούσε στο πλαίσιο αυτού του πολιτικού σχήματος.