Γράφει ο ΛΑΖΑΡΟΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗΣ Οι πρώτες ημέρες του 1972 βρίσκουν το στρατιωτικό καθεστώς της Ελλάδας να δοκιμάζεται από εσωτερικές έριδες.
Ακόμα δεν αμφισβητείται ο κυρίαρχος ρόλος του Γεωργίου Παπαδοπούλου αλλά δύο ομάδες δεν καλοβλέπουν τις κινήσεις του.
Η μία, αν και όχι απολύτως ομογενοποιημένη,
αποτελείται από στελέχη της πάλαι ποτέ Επαναστατικής Επιτροπής της 21ης Απριλίου, αφού με απόφαση του πρωθυπουργού είχαν… εξοριστεί ‘’επίλεκτοί’’ της ως υφυπουργοί Εσωτερικών -γενικοί διοικητές στις περιφέρειες. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα εκείνο του Ιωάννη Λαδά στη Θεσσαλία.
Η δεύτερη εκφραζόταν από χαμηλόβαθμους νεαρούς αξιωματικούς που εκτιμούσαν ότι το καθεστώς αποκτά χαρακτηριστικά ‘’φιλελευθεροποίησης’’, κι αυτό δεν τους ήταν αρεστό. Ήταν η ομάδα που βρέθηκε στη ‘’γραμμή πυρός’’ του Δημητρίου Ιωαννίδη, κατά την ανατροπή του Παπαδόπουλου στις 25 Νοεμβρίου 1973.
Την ίδια περίοδο ο πρωθυπουργός συγκέντρωνε υπερεξουσίες στα χέρια του, διατηρώντας και τα Υπουργεία Εθνικής Αμύνης, Προεδρίας της Κυβερνήσεως και Εξωτερικών.
Μόνο ο στρατηγός Γεώργιος Ζωιτάκης παρέμενε στη θέση του αντιβασιλέως, από το αντί-κίνημα του βασιλέως Κωνσταντίνου, στις 13 Δεκεμβρίου 1967. Από τότε που, κατά το θρύλο, ο Στυλιανός Παττακός τον… αφύπνισε κατά τη διάρκεια σύσκεψης στο Πεντάγωνο για την αντιμετώπιση της κατάστασης, στην οποία συμμετείχε κι ο ίδιος ως υφυπουργός Εθνικής Αμύνης (μέχρι εκείνη τη στιγμή), λέγοντάς του:
‘’Γιώργη ξύπνα, ορκίζεται αντιβασιλιάς’’!
Ο Ζωιτάκης, την περίοδο που εξετάζουμε επιχειρούσε κατά κάποιον τρόπο να λειτουργήσει ως πόλος συσπείρωσης των ‘’δυσαρεστημένων αξιωματικών’’ κι αυτό του κόστισε το αξίωμά του στις 21 Μαρτίου 1972 όταν επαύθη των καθηκόντων του με την αιτιολογία ότι ‘’παρακωλύει το νομοθετικό έργο της κυβερνήσεως’’. Κι ήταν ο Παττακός (εκείνος που τον είχε ξυπνήσει για τα… «ευχάριστα» που τον… πέταξε κακήν-κακώς από την έδρα της αντιβασιλείας (το μέγαρο Μαξίμου) λέγοντάς του ότι ‘’εντός του εικοσιτετραώρου αναγκάζεσαι να μεταφέρεις την οικοσκευή’’. Και τον έστειλε να εγκατασταθεί σε…ξενοδοχείο των βορείων προαστίων!
Όσο για τη θέση του αντιβασιλέως, πήγε κι εκείνη στον… φυσικό της κάτοχο Γεώργιο Παπαδόπουλο!
Αλλά κι ως αντιβασιλεύς ο Ζωιτάκης, τί αρμοδιότητες είχε; Τις… παράτες!
Ο αγιασμός των υδάτων
Όπως για παράδειγμα στις 6 Ιανουαρίου 1972 όταν ‘’η τελετή του αγιασμού των υδάτων ετελέσθη με την καθιερωμένην λαμπρότητα εις τον Πειραιά. Ο αγιασμός έγινε την 11 π.μ. παρουσία του αντιβασιλέως, του αντιπροέδρου της κυβερνήσεως κ. Παττακού , μελών της κυβερνήσεως, του διπλωματικού σώματος, της ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας με επικεφαλής τον στρατηγόν κ. Αγγελήν, των τοπικών αρχών και άλλων επισήμων.
Η κατάδυσις του Σταυρού εγένετο εις την προ της ακτής Μιαούλη αποβάθραν, όπου προσήλθον οι επίσημοι. Της τελετής προέστη ο Μητροπολίτης Πειραιώς κ. Χρυσόστομος.
Η Θεία Λειτουργία ετελέσθη, προηγουμένως, εις τον Μητροπολιτικόν Ναόν της Αγίας Τριάδος, μετά δε το πέρας ταύτης, ο Μητροπολίτης Πειραιώς κ. Χρυσόστομος ηγούμενος ιεράς πομπής μετέβη εις την αποβάθραν, όπου και ετέλεσε τον αγιασμό των υδάτων. Την πομπή επλαισίωναν τμήματα στρατού, επαιάνιζε δε η μπάντα της αεροπορίας.
Κατά τη στιγμήν του αγιασμού των υδάτων εκρούοντο χαρμοσύνως οι κώδωνες πάντων των ναών του Πειραιώς, ενώ εσύριζαν πανηγυρικώς αι σειρήνες των ελλιμενισμένων σκαφών.
Την 12η μεσημβρινή ο δήμαρχος κ. Σκυλίτσης εδεξιώθη τον αντιβασιλέα και τους λοιπούς επισήμους εις το επί του λόφου του Προφήτου Ηλιού νέον τουριστικόν περίπτερον του Δήμου. Ακολούθως ο αντιβασιλεύς παρεκάθησε εις πρόγευμα, το οποίο παρέθεσεν προς τιμήν του ο Βασιλικός Ναυτικός Ομιλος.
Η πόλις του Πειραιώς , εσημαιοστολίσθη, την νύκτα δε, εφωταγωγήθη’’ (από τον Τύπο της εποχής).
Έκαψε σύζυγο, τέκνα και πεθερά
Όμως εκείνο το πρωί το λεκανοπέδιο αλλά και το πανελλήνιο συγκλονιζόταν από ένα έγκλημα που είχε λάβει χώρα ένα εικοσιτετράωρο νωρίτερα. Ένα έγκλημα με 4 νεκρούς:
Ξημερώματα της Τετάρτης 5 Ιανουαρίου τρεις νέοι άνθρωποι ξεκινούσαν από ένα μικρό διαμέρισμα από την πλατεία Βάθη, στην οδό Σωνιέρου, στον αριθμό 15. Σε αυτό επέβαιναν ο 26χρονος συσκευαστής μπαχαρικών (εργαζόταν στην εταιρία του Ιωάννη Χούμη στην περιοχή των κτημάτων Μάρκου) Βασίλειος Λυμπέρης, ο 17χρονος συγκάτοικός του Παύλος Αγγελόπουλος και ο εξάδελφος του τελευταίου Θεόδωρος Καμπρέτσος (24 ετών).
Προορισμός τους ένα ισόγειο δυάρι στην οδό 28ης Οκτωβρίου στη Μεταμόρφωση Χαλανδρίου, εκεί όπου διέμενε η εν διαστάσει σύζυγος του Λυμπέρη, Βασιλική, υπάλληλος της ΕΣΚΙΜΟ (24 ετών) με τα ανήλικα τέκνα τους (την Παναγιώτα δυόμιση ετών και τον Γιώργο ενός) και τη μητέρα της Αντιγόνη Μάρκου, 55 χρόνων.
Αποβιβάστηκαν και ο Καμπρέτσος έμεινε πίσω για ‘’τσιλιαδόρος’’. Λυμπέρης και Αγγελόπουλος έφτασαν στην είσοδο του σπιτιού. Ο πρώτος είχε κλειδιά, αφού άλλωστε προ μηνών διέμενε εκεί. Ξεκλείδωσε και περιέλουσαν με βενζίνη ένα κρεβάτι και άλλα σημεία της οικίας.
Η πεθερά προσπάθησε να γλιτώσει τα παιδιά, η γυναίκα ξύπνησε και πάλεψε μαζί του. Όμως χρειάστηκαν λίγα μόνο λεπτά για να γίνουν παρανάλωμα του πυρός το δυαράκι και οι τέσσερις ένοικοί του…
Ακαριαίο θάνατο βρήκαν τα δύο εγγονάκια με τη γιαγιά, η μητέρα επέζησε δύο εικοσιτετράωρα ακόμα…
Κατά την επίσκεψη που της έκανε στο νοσοκομείο η μοναχή Φιλοθέη (αδελφή του πατέρα της) πρόλαβε να ψελλίσει: ‘’Ο άνδρας μου μας έκαψε’’
Εκείνος, ο οποίος είχε στο μεταξύ συλληφθεί, έκανε τον… ανήξερο. Όταν δε τον ρώτησαν οι ανακριτές ‘’και τα εγκαύματα στο πρόσωπό σου τι είναι;’’ απάντησε ότι έψηνε καφέ και σημειώθηκε έκρηξη στο γκάζι!
Γρήγορα όμως αναγκάστηκε να ομολογήσει. Και μια… λεπτομέρεια: Πριν από το έγκλημα ο Λυμπέρης είχε πάει στον κινηματογράφο για να παρακολουθήσει την Αλίκη Βουγιουκλάκη, στην ‘’Κόρη του Ήλιου’’!
Η δίκη του Λυμπέρη και των συνεργών του ολοκληρώθηκε στις 6 Μαΐου εκείνου του έτους. Η απόφαση, τετράκις (για καθένα από τα θύματα) εις θάνατον για τον ίδιο και ‘’εις θάνατον’’ για τον Αγγελόπουλο.
Εμεινε στην ιστορία ως ο τελευταίος έλληνας που δοκίμασε την εκτέλεση της θανατικής ποινής. Μόλις εμφανιζόταν η πρώτη ηλιαχτίδα στο Πεδίο Βολής στις Γούβες Ηρακλείου Κρήτης, όπου μεταφέρθηκε από τις φυλακές της Νέας Αλικαρνασσού, στις 25 Αυγούστου του 1972 (πάντοτε). Απέναντί του στήθηκαν 12 στρατεύσιμοι, με τα όπλα, όμως, μόνο των έξι να διαθέτουν πραγματικά πυρά.
Το Συμβούλιο Χαρίτων είχε απορρίψει την αίτησή του. Το ίδιο είχε συμβεί και με’ κείνη του Αγγελόπουλου, αλλά ο αντιβασιλεύς (πλέον) Παπαδόπουλος δεν επικύρωσε τη γνωμοδότηση που είχε ήδη προσυπογράψει ο υπουργός Δικαιοσύνης Άγγελος Τσουκαλάς, με το σκεπτικό ότι ο καταδικασθείς κατά τη στιγμή τέλεσης του εγκλήματος δεν είχε ενηλικιωθεί.
Η μικρή οθόνη
Οι εφημερίδες εκείνη την εποχή αποτελούσαν την κύρια πηγή της ενημέρωσης των πολιτών. Σε όλα τα ζητήματα εκτός βεβαίως από τα πολιτικά, για τα οποία υπήρχε ο πέλεκυς της λογοκρισίας. Το ραδιόφωνο και η τηλεόραση (η τελευταία πλησίαζε τα 6 χρόνια ζωής αφού για πρώτη φορά είχε εκπέμψει σήμα στις 23 Φεβρουαρίου 1966) ήταν μόνο για τις κυβερνητικές ανακοινώσεις και για τη διασκέδαση. Και τις πρώτες ημέρες μετά το έγκλημα του Χαλανδρίου, η κυκλοφορία του Τύπου είχε εκτιναχθεί στα ύψη.
Η τηλεόραση φορούσε τα γιορτινά της την ημέρα των Θεοφανείων και οι λιγοστοί τότε δέκτες είχαν εικόνα από το πρωί.
Στον δίαυλο 11 του προδρόμου της ΕΡΤ, του ΕΙΡΤ (Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας Τηλεοράσεως) μπορούσε το πανελλήνιο να δει την κατάδυση του Τιμίου Σταυρού και Ζωιτάκη-Παττακό-Σκυλίτση στις 10.45, παράσταση Καραγκιόζη στις 17.35, την αγαπημένη σκυλίτσα Λάσση στις 18.00 και τέσσερις ώρες αργότερα τη δημοφιλή αμερικανική σειρά Μπονάντσα.
Ο ντυμένος κι επίσημα στο ‘’χακί’’ δίαυλος 5, με καλύτερο σήμα στην επαρχία, της ΥΕΝΕΔ (Υπηρεσίας ΕΝημερώσεως Ενόπλων Δυνάμεων) ξεκινούσε στη μία μετά το μεσημέρι με το Πέιτον Πλέις, στο οποίο ο Ράιαν Ο’ Νίλ και η Μία Φάροου κρατούσαν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Η αμερικανική αυτή σειρά (την οποία οι ΝΕW YORK TIMES είχαν χαρακτηρίσει ‘’σκουπίδι’’) επαναλαμβανόταν, προς εμπέδωση, και στις 8 το βράδυ. Μεσολαβούσαν βεβαίως τα κινούμενα σχέδια του Ντίσνεϊ στις 17.35 και στις 19.20 η εκπομπή της Αστυνομίας Πόλεων!
Καλά όλα αυτά αλλά το…βαρύ πυροβολικό της ελληνικής τηλεόρασης εμφανιζόταν στις 10 το βράδυ στους ασπρόμαυρους δέκτες: Ήταν ο ‘’Αγνωστος Πόλεμος’’, η κατασκοπική και πολεμική σειρά σε σενάριο Νίκου Φώσκολου και σκηνοθεσία Κώστα Κουτσομύτη (παρακαλώ) , η οποία σε κάποια φάση της τριετούς προβολής της κατέκτησε τηλεμερίδιο 89% ! Πρωταγωνιστής, ως συνταγματάρχης Βαρτάνης ο Αγγελος Αντωνόπουλος και μαζί του πλειάδα γνωστών ηθοποιών όπως η Γκέλυ Μαυροπούλου, ο Κώστας Καραγιώργης, η Μιράντα Κουνελάκη, ο Γιώργος Σίσκος, η Τόνια Καζιάνη, ο Βασίλης Διαμαντόπουλος, η Σμαρούλα Γιούλη, ο Θεόδωρος Εξαρχος, ο Τίμος Περλέγκας, ο Ντίνος Καρύδης, η Τζένη Ρουσσέα, η Ελένη Ερήμου και ο Γιώργος Κυρίτσης, ο σημερινός βουλευτής της ΔΗΜΑΡ. Πόσοι αλήθεια δεν έχουμε μνήμες από καλοκαιρινές διακοπές με την τηλεόραση να παίζει στο…φούλ ‘’Αγνωστο Πόλεμο’’ στο καφενείο του τόπου παραθερισμού και οι πιτσιρικάδες να βολεύονται σε κουρελούδες λόγω ελλείψεως καθισμάτων…
Οι τίτλοι τέλους αυτής της σειράς (που ξεκίνησε στις 12 Οκτωβρίου 1971) έπεσαν σχεδόν μαζί με τη δικτατορία: Στις 27 Οκτωβρίου 1974, παραμονή της εθνικής εορτής.
Το ποδόσφαιρο
Όμως τα Θεοφάνεια-Θεοφάνεια και η… μπάλα-μπάλα. Αγωνιστική είχε εκείνη την ημέρα το Κύπελλο Ελλάδας στο ποδόσφαιρο, όπου, μεταξύ άλλων, ο Ολυμπιακός επικράτησε του συμπολίτη του Αργοναύτη με 5-1 με τέρματα που σημείωσαν ο Κύπριος Χαράλαμπος Παπαδόπουλος (Παμπουλής), ο αρχηγός Βασίλης Σιώκος (δύο, με αντίστοιχα χτυπήματα πέναλντι), ο Νίκος Γιούτσος και ο Γιώτης Παπαδημητρίου, ο Παναθηναϊκός του Πιερικού με 2-0 (σκόρερ οι Φυλακούρης και Αντωνιάδης στα τελευταία λεπτά) και ο Πανιώνιος με 4-2 στα πέναλντι, έπειτα από παράταση, του Ηρακλή στο Καυτατζόγλειο, ενώπιον 20.000 (!) Θεσσαλονικέων φιλάθλων.
-Τέλος η θερμοκρασία κυμάνθηκε από 1 (Κομοτηνή) μέχρι 15 (Κέρκυρα) βαθμούς κελσίου.
Δημοσιεύθηκε στην ΑΥΡΙΑΝΗ της 6ης Ιανουαρίου 2012
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου