Η μικρή και εν πολλοίς άγνωστη ιστορία της τοποθέτησης των πρώτων σιγαροποιητικών μηχανών είναι αρκούντως χαρακτηριστική. «Σιγαροποιητικάς μηχανάς τελείων συστημάτων εκόμισεν το πρώτον εν Αθήναις ο καπνοβιομήχανος Κ. Βάρκας, εν Πειραιεί ο καπνοβιομήχανος Σπάθης και εν Πύργω ο καπνοβιομήχανος Β. Καραβασίλης τω 1909. Εκάστη σιγαροποιητική μηχανή λειτουργούσα επί 7 ώρας παράγει διακοσίας έως διακοσίας πεντήκοντα χιλιάδας σιγαρέτων, αναλόγως του συστήματος αυτής. Δεδομένου ότι έκαστος σιγαροποιός μετά του βοηθού αυτού ψαλιδιστού και του κολλητού κατασκεύαζε 2.000-3.000 σιγαρέτα ημερησίως, έπεται ότι εκάστη σιγαροποιητική μηχανή ανεπλήρωνεν
Οι σιγαροποιοί Αθηνών, άμα ως επληροφορήθησαν ότι εις το Τελωνείον Πειραιώς εκομίσθη σιγαροποιητική μηχανή τελείου συστήματος, προβλέποντες ανεργίαν, απεφάσισαν όπως παντί τρόπω εμποδίσωσι την εγκατάστασιν ταύτης εις το Καπνεργοστάσιον. Προς τούτο κατήλθον εν σώματι εις Πειραιά και εδημιούργησαν ταραχάς συνεπεία των οποίων ήτο η προσωρινή αναστολή της μεταφοράς εις Αθήνας της μηχανής ταύτης. Ο Βάρκας τότε εζήτησε την προστασίαν της Αγγλικής πρεσβείας, δεδομένου ότι την μηχανήν ταύτην είχεν αγοράσει παρ' Αγγλικού εργοστασίου, υπό τον όρον της εγκαταστάσεώς της εις το Καπνεργοστάσιον Αθηνών.
Ο Γραμματεύς της Αγγλικής Πρεσβείας συνέστησε εις τον Βάρκαν όπως αναρτήση την αγγλικήν σημαίαν επί της αμάξης ήτις θα μετέφερε την μηχανήν. Η Ελληνική Κυβέρνησις προς πρόληψιν επεισοδίου και προς προστασίαν της αγγλικής σημαίας διέταξε τον τότε ανθυπομοίραρχον και νυν Αντιστράτηγον κ. Δημητρίου όπως μετά δυνάμεως εφίππου Χωροφυλακής συνοδεύση την άμαξαν την φέρουσαν την σιγαροποιητικήν μηχανήν μέχρι του Καπνεργοστασίου, διετάχθη δε και ειδική φρουρά όπως φρουρή το διαμέρισμα εις ο εγκαταστάθη αύτη προς πρόληψιν καταστροφής ταύτης υπό των εργατών» (Ι. Σερραίος, «Περί της Εισαγωγής Μονοπωλίου Καπνού εν Ελλάδι», Αθήνα, 1934).
Η ιστορία της Καρέλιας αρχίζει το 1888, όταν ο Γιώργος και ο Ευστάθιος Καρέλιας δημιουργούν στην Καλαμάτα μια μικρή καπνεμπορική επιχείρηση, προμηθεύοντας με καπνό την πόλη και τα γύρω χωριά. Τότε ακόμη το βιομηχανοποιημένο τσιγάρο ήταν άγνωστο είδος στην Ελλάδα.
«Ο καπνός, καθώς η Μεσσηνία δεν είναι καπνοπαραγωγική περιοχή, έρχεται με καΐκια από το Αγρίνιο και τη Λαμία. Ο Γ. Καρέλιας απέκτησε οκτώ παιδιά, τέσσερις γιους και τέσσερα κορίτσια. Αργότερα οι γιοι του Ανδρέας, Κωνσταντίνος, Ιωάννης και Ευστάθιος ασχολούνται με την επιχείρηση. Το 1916 ο γιος του Ανδρέας Καρέλιας αγοράζει την πρώτη σιγαροποιητική μηχανή» («Ιστορία του Ελληνικού Τσιγάρου», Ελληνικό Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο, 1997). Και το πρώτο της τσιγάρο φέρει την επωνυμία «Πετρόμπεης Σιγαρέτα Αφοί Καρέλια».
Στις πρώτες δεκαετίες, κυρίως ως το 1930, η εταιρεία κατόρθωσε να γίνει γνωστή στην περιοχή της Πελοποννήσου. Αλλά ως εκεί. Η περίοδος του Μεσοπολέμου είναι η «χρυσή εποχή» της ελληνικής καπνοβιομηχανίας. Η ανάπτυξή της είναι εντυπωσιακή. Ο καπνός είναι από τα κυριότερα εξαγωγικά προϊόντα της ελληνικής γεωργίας και η ετήσια παραγωγή περίπου στις 30.000 - 40.000 τόνους - από αυτή την ποσότητα μόνο 5.000 - 6.000 τόνοι απορροφώνται από την εγχώρια καπνοβιομηχανία.
Το 1929 η εταιρεία Καρέλιας κατόρθωσε να αναδειχθεί στην 29η θέση των ελληνικών βιομηχανιών καπνού. Η ανάπτυξή της ήταν αρκετά γρήγορη. Το 1932 βρέθηκε στην ένατη θέση μεταξύ των 164 καπνοβιομηχανιών επεξεργαζόμενη 131.105 κιλά καπνού και τον επόμενο χρόνο, το 1933, διατηρήθηκε στην ίδια θέση, μεταξύ όμως των 140 καπνοβιομηχανιών, ενώ φαίνεται ότι κέρδισε μερίδιο στην αγορά, αφού επεξεργάστηκε 136.788 κιλά καπνού. Και τα επόμενα χρόνια είναι ανοδικά για την εταιρεία. Το 1934 λανσάρει τα «Εξτρα Καρέλια» από καπνά Αγρινίου.
Η «απογείωσή» της όμως γίνεται μετά τον πόλεμο, στη δεκαετία του 1950. Λίγο πριν, το 1947, προωθεί τα τσιγάρα «Αφοί Καρέλια», λαϊκά τσιγάρα σε πακέτο των 100, τα «Σέρτικα Λαμίας» με το περίφημο κόκκινο πακέτο που «καπνίσθηκε κατά κόρον από τις λαϊκές μάζες και τους πελοποννήσιους αγρότες. Θεωρήθηκε το καλύτερο σέρτικο τσιγάρο της εποχής του» και τα «Αφοί Καρέλια Αγρινίου». Από το 1950 και μετά τα τσιγάρα του Καρέλια προωθούνται πανελλαδικά και αποκτούν φανατικούς φίλους. Ωσπου το 1957 κυκλοφορεί το κλασικό πλέον «Καρέλια Φίλτρο» στην περίφημη κασετίνα που γνωρίζει εντυπωσιακή επιτυχία. Επίσης την ίδια περίοδο κυκλοφόρησαν τα σήματα «Εκλεκτά», «Εξτρα Καρέλια», «Λουξ», «Ρεκόρ», «Rex», «Λήθη», «Ζαπάντι», «Ζαπάντι 12» και «Ζαπάντι 13».
Η εταιρεία το 1962 μετατρέπεται σε ανώνυμη και βρίσκεται μεταξύ των τεσσάρων κορυφαίων εταιρειών του κλάδου. Η παραγωγή της στηρίζεται στα λαϊκά τσιγάρα κατά κύριο λόγο και στα ημιπολυτελείας. Διέθετε 11 σήματα: στην κατηγορία των πολυτελείας τα «Φίλτρο» και «Rex», στα ημιπολυτελείας τις επωνυμίες «Φίλτρο» και «Καρέλια Αγρινίου», στην κατηγορία «εξαιρετικά» τα «Καρέλια Rekor» και «Σέρτικα Λαμίας», στην κατηγορία «συρταρωτά» τα «Εξτρα Καρέλια» και στην κατηγορία «βασικά» τα «Ελαφρά», τα «Σέρτικα» και τα «Τέλειον».
Το 1971 μεταφέρει τις εγκαταστάσεις της από το κέντρο της Καλαμάτας δύο χιλιόμετρα έξω από την πόλη και το 1973 η διοίκηση της εταιρείας κάνει το μεγάλο βήμα: εισάγει τις μετοχές της στο Χρηματιστήριο Αθηνών.
(Aπόσπασμα από κείμενο του ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΡΟΝΤΑΚΗ στο ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΚΗΣ της 18ης Μαρτίου)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου