''ΤΟ ΔΡΑΜΑΤΙΚΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΤΟΥ 1973'': Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΨΥΧΑΡΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΛΑΜΠΡΑΚΗ



Ο Χρήστος Λαμπράκης με τη Μελίνα Μερκούρη



''Το καλοκαίρι του 1973 ήταν μια δραματική εποχή. Η εξέγερση στο Ναυτικό, που προδόθηκε και κατεστάλη από την απριλιανή χούντα, ήταν το σύνθημα για εξελίξεις που μέσα σε ένα χρόνο, τον Ιούλιο του 1974, γκρέμισαν την δικτατορία των συνταγματαρχών.
Οι απριλιανοί, αμέσως μόλις συνέλαβαν τους αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού, εκήρυξαν την «προεδρευομένη δημοκρατία» και ανήγγειλαν δημοψήφισμα για την επικύρωση της εκπτώσεως του τότε Βασιλέως και την ταυτόχρονη εκλογή του αρχηγού των
απριλιανών συνταγματάρχη Γ. Παπαδόπουλου ως... προέδρου της Δημοκρατίας.
Το τέχνασμα ήταν φανερό. Οι απριλιανοί, γνωρίζοντας τα αντιμοναρχικά φρονήματα του λαού, συνέδεαν την κατάργηση της βασιλείας με την νομιμοποίηση του δικτάτορα...
Για Το Βήμα και Τα Νέα δίλημμα δεν υπήρξε. Αμέσως μόλις ανακοινώθηκε η πραξικοπηματική εκθρόνιση του Κωνσταντίνου, ο Λέων Καραπαναγιώτης, διευθυντής τότε του Βήματος, δεν άφησε περιθώρια για συζητήσεις.
- Ο «μέσα» (δηλαδή ο έχων το «μέσα γραφείο» που έβλεπε στην οδό Χρήστου Λαδά, ο Χρήστος Λαμπράκης) λέει όχι στο δημοψήφισμα!
Ο εκδότης του Βήματος και των Νέων, των δύο εφημερίδων που έφεραν παραδοσιακά το μεγαλύτερο βάρος του αντιμοναρχικού αγώνα στην Ελλάδα, έλεγε ότι δεν μπορούσε να καταργηθεί η βασιλεία με ένα στημένο δημοψήφισμα.
Είπε ότι οι εφημερίδες θα δώσουν τη μάχη τους εναντίον της δικτατορίας και του στημένου δημοψηφίσματος. Ο ίδιος θα ήταν, είπε, στην πρώτη γραμμή. Ο επικεφαλής του Οικονομικού Βήματος και μετέπειτα υπουργός Αθανάσιος Κανελλόπουλος και ο γράφων είχαν την ευκαιρία να διαπιστώσουν πώς εννοούσε ο Λαμπράκης την παρουσία του στην πρώτη γραμμή.
Από αύριο δουλειά στις 4 η ώρα (το πρωί!!), μας είπε και μας ανέθεσε τη σύνταξη του πολιτικού ρεπορτάζ των Νέων στον γράφοντα και τη συγγραφή των σχολίων στον Αθ. Κανελλόπουλο. Η εργασία στα Νέα άρχιζε την εποχή εκείνη στις 4 το πρωί. Φυσικά... συμφωνήσαμε. Σε λίγες ώρες διαπιστώσαμε ότι ο Λαμπράκης ό,τι έλεγε το εννοούσε. Για ενάμιση περίπου μήνα ήταν κάθε μέρα παρών στο γραφείο του την ίδια ώρα με εμάς, στις 4 το πρωί, ασκώντας καθήκοντα... Αρχισυντάκτη.
Αυτός ήταν ο Χρήστος Λαμπράκης. Τώρα, εδώ και ένα χρόνο, απουσιάζει. Το πνεύμα του όμως είναι πάντα εδώ. Και όταν οι ώρες είναι δύσκολες, προσπαθούμε να αντιδράσουμε όπως θα έπραττε Εκείνος. Στις συσκέψεις μας μια θέση φέρεται κενή, απόντος ανδρός επιφανούς... '' (από το σημερινό φύλλο της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ)